ชาวบ้านตามคุ้มวัดต่างๆในจังหวัดยโสธร ต่างร่วมกันอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีกวนข้าวทิพย์ก่อนวันออกพรรษาโดยชาวบ้านต่างพากันจัดเตรียมส่วนประกอบของการทำข้าวทิพย์สูตรโบราณ ทั้งถั่ว งา สาคู ข้าวโพด ข้าว น้ำผึ้ง อ้อย น้ำตาลฯก่อนจะนำไปตำใส่ในครกกระเดื่องให้ละเอียดแล้วคั้นกรองเอาแต่น้ำนำไปตั้งไฟกวนให้เป็นข้าวทิพย์สูตรโบราณ ซึ่งมีพระสงฆ์รวมทั้งชาวบ้านและหญิงพรมจรรย์ร่วมกันกวนข้าวทิพย์ตามประเพณีโบราณที่เคยปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ เพื่อจะได้นำข้าวทิพย์ที่กวนเสร็จไปถวายพระสงฆ์และแจกจ่ายให้กับชาวบ้านได้รับประทานในงานประเพณีวันออกพรรษาประจำปี
ซึ่งประเพณีกวนข้าวทิพย์เป็นประเพณีที่ทำก่อนวันออกพรรษา 1 วัน และเป็นประเพณีที่ได้ยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันเพื่อระลึกถึงสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและเหคุการณ์ที่นางสุชาดาได้กวนข้าวทิพย์ในวันขึ้น 14 ค่ำ แล้วนำไปถวายพระพุทธเจ้าก่อนที่จะตรัสรู้ 1 วัน โดยถือว่ามีผลานิสงส์มากด้วยเหตุนี้ชาวพุทธจึงพร้อมใจกันกวนข้าวทิพย์เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา เทิดทูนพระเกียรติคุณด้วยความกตัญญูกตเวทิตาธรรม นอกจากนี้ยังช่วยสร้างความพร้อมเพรียงของคนไทยในชุมชนและถือเป็นการรักษาวัฒนธรรมอันดีงามของพุทธศาสนิกชนชาวยโสธร ได้ยึดถือปฏิบัติสืบต่อกันมาแต่บรรพบุรุษ และชุมชนพร้อมใจกันกวนข้าวทิพย์โดยมีความเชื่อว่าเมื่อทำครบตามพิธีแล้วจะเป็นสิริมงคลแก่ผู้ทำและผู้บริโภค เช่นเดียวกับคุ้มวัดกลางศรีไตรภูมิ และคุ้มวัดศรีธรรมมาราม เขตเทศบาลเมืองยโสธร ชาวบ้านก็ต่างพากันจัดเตรียมวัตถุดิบต่างๆในการทำข้าวทิพย์พร้อมกับได้เร่งมือกวนข้าวทิพย์ตามสูตรโบราณที่เคยปฏิบัติสืบทอดต่อกันมา เพื่อให้ลูกหลานได้เห็นและพากันอนุรักษ์สืบทอดตลอดไป
ประเพณีกวนข้าวทิพย์ เป็นประเพณีที่ชาวบ้านเชื่อว่า เป็นพิธีที่ศักดิ์สิทธิ์ โดยก่อนออกพรรษา 1 วัน ชาวบ้านจะนิมนต์พระสงฆ์ มายังมณฑลพิธี เพื่อเจริญพระพุทธมนต์ จัดหญิงสาวพรหมจรรย์ในชุดขาว ที่ผ่านการเจิมหน้าจากพ่อพราหมณ์ มาทำการกวนข้าวทิพย์ จากนั้น ประชาชนที่มาร่วมในงาน จะนำเอาธัญพืชอันเป็นสิริมงคลเช่น ถั่ว งา สาคู ข้าวโพด ข้าวเม่า ข้าวสาร ลูกบัว น้ำนมโค น้ำนมผึ้ง น้ำอ้อย น้ำมะพร้าวอ่อน มารวมกันและบดใส่ในกระทะตั้งไฟอ่อนๆกวนให้สุก และจะนำไปใส่บาตรพระสงฆ์ในตอนเช้าวันต่อมา ซึ่งเป็นวันออกพรรษา นอกจากนั้นแล้วยังได้แจกจ่ายให้ญาติโยมที่ไปร่วมทำบุญ รับประทานกันอย่างทั่วถึง ซึ่งมีความเชื่อว่าผู้ที่ได้รับประทานข้าวทิพย์ จะมีอายุยืนยาว ปราศจากโรคภัย มีความสุขตลอดไป
